रिपब्लिक डे आणि इंडिपेंडन्स डे: ध्वजारोहण आणि ध्वज फडकावण्यातील महत्त्वाचा फरक
भारताचा राष्ट्रध्वज हा आपला राष्ट्रीय अभिमान आणि स्वातंत्र्याचे प्रतीक आहे. त्यामुळे त्याच्या उभारणी आणि खाली उतरवण्याच्या विशिष्ट पद्धती आहेत. प्रजासत्ताक दिन (26 जानेवारी) आणि स्वातंत्र्य दिन (15 ऑगस्ट) या दोन्ही दिवसांमध्ये ध्वजासंदर्भात नियम वेगळे असतात. या नियमांचे उल्लंघन झाल्यास कायदेशीर कारवाई देखील होऊ शकते. म्हणूनच राष्ट्रीय कार्यक्रमांचे नियोजन जाणकारांकडेच दिले जाते.
ध्वजारोहण आणि ध्वज फडकावण्यातील फरक:
➡ स्वातंत्र्य दिन (15 ऑगस्ट) – ध्वजारोहण (Flag Hoisting):
स्वातंत्र्य दिनी पंतप्रधान लाल किल्ल्यावर राष्ट्रध्वजाचे ध्वजारोहण करतात. या वेळी ध्वज खांबाच्या तळाशी असतो आणि तो हळूहळू वरच्या दिशेने ओढला जातो. यामुळे स्वातंत्र्य संग्रामातील बलिदान आणि नवभारताच्या उभारणीचे प्रतीक म्हणून या सोहळ्याकडे पाहिले जाते.
➡ प्रजासत्ताक दिन (26 जानेवारी) – ध्वज फडकवणे (Flag Unfurling):
प्रजासत्ताक दिनी राष्ट्रपती कर्तव्य पथावर ध्वज फडकवतात. या वेळी ध्वज आधीपासूनच खांबाच्या टोकाला बांधलेला असतो. राष्ट्रपती दोरी ओढतात आणि तो खुला होत हवेत लहरतो. हे संविधानाच्या स्वीकाराचे आणि लोकशाही मूल्यांप्रती असलेल्या बांधिलकीचे प्रतीक आहे.
यंदाच्या प्रजासत्ताक दिनी राष्ट्रपतींचे ध्वज फडकावणे
यावर्षी, 26 जानेवारी 2025 रोजी भारताच्या राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू कर्तव्य पथावर ध्वज फडकवतील. हा सोहळा देशातील प्रत्येक नागरिकासाठी अभिमानाचा क्षण असतो.
राष्ट्रध्वज हा केवळ एक झेंडा नाही, तर आपल्या स्वातंत्र्याचा, संविधानाचा आणि एकात्मतेचा प्रतीक आहे. त्यामुळे तो सन्मानपूर्वक आणि नियमांनुसारच फडकवला पाहिजे!